پایش وضعیت (CM) به بررسی روند تغییرات پارامترهای حاکم بر شرایط کاری یک تجهیز گفته می شود. هدف از انجام آن، بررسی تغییرات جهت شناسایی بروز عیب در مراحل اولیه به منظور جلوگیری از توقف ناخواسته ی تجهیز می باشد.

پایش وضعیت بخشی از روش نگهداری پیش بینانه می باشد. از اساسی ترین پارامترهای قابل اندازه گیری در پایش وضعیت میتوان به سه دسته ی اصلی زیر اشاره نمود.

ارتعاشات:

یکی از اصلی ترین، قدیمی ترین و موثرترین پارامترها در تعیین وضعیت کاری تجهیزات دوار ارتعاشات می باشد. مقدار ارتعاش تجهیز و همچنین فرکانس های تولید شده در آن می تواند علاوه بر تعیین وضعیت تجهیز به شناسایی عیب و رفع آن کمک نماید. اغلب عیوب و مشکلاتی که در یک تجهیز دوار رخ میدهد نشانه هایی را در ارتعاشات به جا میگذارد که به کمک یک دستگاه پیشرفته و کارشناس با تجربه قابل تشخیص می باشد.

آنالیز روغن

یکی دیگر از پایه های اساسی پایش وضعیت در بسیاری از تجهیزات، بررسی و آزمایش روغن استفاده شده در هر تجهیز می باشد. به کمک آنالیز روغن می توان از ایراداتی نظیر خوردگی و سایش ، اطلاعات کاملی به دست آورده و نسبت به رفع به موقع عیوب ایجاد شده اقدام نمود.

ترموگرافی

دما همواره یکی از پارامترهای ساده و در عین حال حیاتی در بررسی وضعیت کاری هر تجهیز به شمار می رود. امروزه با دوربین های ترموگرافی می توان در یک مانیتور وضعیت کلی دمایی تجهیزات را به صورت یک تصویر دو بعدی مشاهده نمود. این قابلیت نقش مهمی در شناسایی مشکلاتی نظیر اتصال کوتاه در تجهیزات برقی و همچنین مشکلات فرایندی در خطوط تولید کارخانه ها ایفا میکند.

از دیگر پارامترهای قابل بررسی در پایش وضعیت به صدا و آنالیز جریان و ... نیز می توان اشاره نمود که گستره و اثرگذاری آن ها نسبت به سه دسته ی فوق کمتر می باشد.