خودآگاهی




یکی از مهم‌ترین عواملی که به ما کمک می‌کند زندگی خوب و موفقی داشته باشیم، این است که خود را بشناسیم و ازآنچه که هستیم، شاد و راضی باشیم.

مهارت خودآگاهی یکی از مهارت‌های زندگی است که به فرد کمک می‌کند شناخت بیشتری نسبت به خود، خصوصیات، نیازها، اهداف، احساسات، نقاط قوت و ضعف و… خود داشته باشد.

خودآگاهی به این معنی است که هر یک از ما چگونه به خود نگاه می‌کنیم و بر اساس نگاهی که به خود داریم، چه احساسی پیدا می‌کنیم. آگاهی از خود و خصوصیات مختلف آن، به انسان کمک می‌کند با توانایی‌ها و ضعف‌ها و سایر خصوصیات خود آشنا شود.

خودآگاهی فرایند سالم هویت‌یابی را برای انسان سهل‌تر می‌نماید، به زندگی او آرامش می‌دهد و احساس رضایت‌مندی‌اش را رونق می‌بخشد.
علاوه بر این‌ها خودآگاهی، شناخت و تنظیم احساسات، اهداف و برنامه زندگی، تفریح و سرگرمی‌ها، توانایی‌ها، ضعف‌ها، ارزش‌ها، مسئولیت‌ها، شناخت فرهنگ، مذهب، علائق، آرزوها، استعدادها و… را به دنبال دارد.

شما چه میزان خودتان را می‌شناسید؟

ارزش‌ها و شایستگی‌های شما چیست؟

چگونه به دنیا نگاه می‌کنید؟

چه اهدافی را در زندگی دنبال می‌کنید؟

خودتان را چقدر دوست دارید؟

ازنظر ظاهری چه ویژگی‌هایی دارید؟

ازنظر عاطفی در چه شرایطی هستید؟

این ها و نمونه های این چنینی سؤالاتی هستند که ذهن افراد را مشغول می‌کند و هرکس برای جواب دادن به چنین سؤالاتی نیازمند داشتن آگاهی و دانشی از خود است.

آیا تابه‌حال چنین سؤالاتی از خود پرسیده‌اید؟

من کیستم؟

ارزش‌ها و شایستگی‌های من کدام‌اند؟

چه چیزهایی را در خود دوست ندارم؟

افکار و باورهای من چیست؟

ازنظر دیگران چطور انسانی هستم؟

آیا واقعاً خودم را دوست دارم؟

اهداف، رؤیاها و برنامه‌های من برای آینده چیست؟

و غیره

لازمه‌ی جواب دادن به این سؤال‌ها «خودآگاهی» است؛ اما برای رسیدن به خودآگاهی باید از کجا و چگونه شروع کنیم؟

اگر شما جزو افرادی هستید که برای سؤالات فوق پاسخ‌های فوری و واقع‌بینانه‌ای داشتید، از خودآگاهی خوبی برخوردار هستید؛ اما واقعیت آن است که اکثر افراد در پاسخ به این پرسش‌ها به این نکته برخورد می‌کنند که «تابه‌حال راجع به این موضوع فکر نکردم» و یا این‌که «نمی‌دانم». این‌ها کسانی هستند که شناخت کافی نسبت به خود ندارند.

اغلب ما هنگام معرفی خود به دیگران تنها قادریم اطلاعاتی راجع به ویژگی‌های کلی و عمومی ازجمله نام، نام خانوادگی، سن، جنس، تحصیلات، وضعیت شغلی و خانوادگی و… ارائه دهیم و معمولاً از ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری خود اطلاع کافی، درست و مناسبی نداریم.

خودآگاهی مهارتی است که به شما کمک می‌کند تا بتوانید شناخت بیشتری در مورد خودتان، خصوصیت‌ها، نیازها، خواسته‌ها، اهداف، نقاط قوت، نقاط قابل‌بهبود، احساس‌ها، ارزش‌ها و هویت خودتان بیابید. هر چه بیشتر و بهتر خودتان را بشناسید، بهتر می‌توانید آنچه را که هستید، بپذیرید و یا تغییر دهید.

بنا براین میتوان گفت که خودآگاهی یعنی، توانایی شناخت و آگاهی از خصوصیات، نقاط ضعف و قوت، خواسته‌ها، ترس‌ها و بیزاری‌ها.

خودآگاهی یعنی، هر یک از ما چگونه به خود نگاه می‌کنیم و بر اساس نگاهی که به خود داریم، چه احساسی پیدا خواهیم کرد.